مهدویت - سوال 29

سوال :آیا حضرت خضر(ع) پیامبر بوده است؟ آیا هم اکنون زنده اند؟ آیا با امام زمان عج ظهور می کنند؟

پاسخ :.در مورد حضرت خضر به صراحت و روشنی در قرآن مجید چیزی نیامده است جز آنکه در سوره کهف داستان مصاحبت او با حضرت موسی(ع) بدون ذکر نام وی آمده است. زنده بودن حضرت خضر, از روایات استفاده می شود. در مورد پیامبری وی نیز اختلاف نظر وجود دارد برخی وی را از اولیاء الهی دانسته و برخی مانند علامه طباطبائی در المیزان چنین استنباط نموده که وی ازپیامبران بوده و نام و نسبش تالی بن مالک بن عامربن ارفخشید بن سام بن نوح است. در برخی از روایات آمده که او زنده است. البته روایات معارضی هم در برابر آنها وجود دارند ولی همه اخبار آحادند و مفید قطع نیستند. زنده بودن حضرت خضر - علیه السلام - واقعیت دارد و هنوز ازدنیا نرفته است. در بعضی روایات آمده که حضرت خضر به محضر ائمه(ع) مشرف می شده و اکنون نیز به محضر امام عصر(عج) رفت و آمد دارد.

در هر حال درباره حضرت خضر دو نظر وجود دارد: 1- وی از اولیای الهی بوده و دارای علم به باطن و حقایق عالم, 2- و ی ازانبیای الهی بوده است. در هر صورت در روایات آمده است, آن شخصی که موسی(ع) به ملاقات او در مجمع البحرین شتافت و حوادث عجیبی که در همراهی او مشاهده کرد حضرت خضر(ع) بوده است.

در برخی روایات از طرق شیعه و سنی نقل شده که حضرت خضر(ع) از آب حیات نوشیده است, مرحوم علامه طباطبایی(ره) در این روایت تردید و تشکیک می فرمایند و می گویند:  این روایات و امثال آن روایات آحادی(خبر واحدی است) که قطع به صدورش نداریم و از قرآن کریم و سنت قطعی و عقل هم دلیل بر توجیه و تصحیح آنها نداریم(ترجمه تفسیر المیزان, ج13, ص489, ذیل آیات 60 تا 82 سوره کهف)

از بیان مرحوم علامه استفاده می شود که: الف. این گونه روایت ها خبر واحد هستند و قطعیّ الصدور نیستند یعنی ما یقین به صادر شدن آن از معصومین علیهم السلام نداریم

ب. بر فرض صحیح بودن سند این روایات, محتوا و مضمون آنها از سوی قرآن و سنت قطعی و حتی عقل, تأیید و توجیه نشده است.

قرآن کریم می فرماید:  کل مَن علیها فان  یا  کل نفس ذائقه الموت  همه کسانی که در دنیا هستند روزی از دنیا می روند و می میرند, پس معنی ندارد که کسی آب حیات بنوشد و برای همیشه زنده بماند.

بر فرض صحت دلالت و سند حدیث مذکور, آب حیات در روایت توضیح و تبیین نشده و حقیقتش برای ما روشن نیست.

مگر این احتمال که منظور از آب حیات همان علم و معرفت به حقایق است چنانکه در برخی روایات آب به علم و معرفت تفسیر شده است.

چنانکه در ذیل آیه  وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّریقَةِ َلأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقًا  روایتی از امام صادق علیه السلام داریم که منظور از  ماءً غَدَقًا  همان علم و معرفت است امام صادق فرمودند:  لأفدناهم علما کثیرا یتعلمونه من الأئمه (تفسیر مجمع البیان ذیل آیه 16 سوره جن, ج9, ص560)

2. در برخی روایات آمده است که امام صادق(ع) فرمودند:

خداوند به حضرت خضر علیه السلام عمر طولانی عطا فرمود زیرا خدا می خواست به قائم ما(حضرت مهدی(عج) عمر طولانی بدهد و می دانست) که بندگانش بر طول عمر او اشکال خواهند کرد, به همین جهت عمر بنده اش حضرت خضر را طولانی گردانید که عمر طولانی حضرت قائم به آن تشبیه شود. (کتاب هزار و یک چرا؟ نویسنده علی سالک, نشر جمال, قم, ص224)

براساس بعضی از روایات حضرت خضر هنگام ظهور امام زمان ایشان را همراهی خواهد کرد ودر امور یاریگر ایشان خواهد بود .