مهدویت - سوال 27

سوال :اصطلاح مهدویت و دکترای مهدویت چیست؟

پاسخ :مهدویت به معنای اعتقاد به ظهور منجی و مهدی آل محمد و نجات انسان ها از ظلم و ستم در آخر الزمان است.

اندیشه مهدویت در میان اندیشه های دینی, جایگاه بسیار رفیعی دارد اندیشه ای است که رمز هویت شیعه به شمار می رود (من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه) و نگاهی جدی و عمیق به آینده جهان و بشریت دارد و قریب به چندین هزار روایت را به خود اختصاص داده است.

به اندیشه مهدویت سه رویکرد می توان داشت: گزاره, آموزه و دکترین.

1 _ گزاره: مراد از روی کرد گزاره ای یا تک واره ای, پرداختن به موضوعات, مسائل, روایات, توقیعات, ادعیه, داستان های مهدوی یا بخشی از آنها به صورت موردی و جزئی است.

 

2 _ آموزه: به رویکرد جامع و سامان مند در برابر نگاه گزاره ای و موردی آموزه می گویند. آموزه مهدویت مجموع معارف منسجم و نظام مند در مورد حضرت مهدی (عج) است. توضیح بیشتر این آموزه چنین است: اعتقاد به وجود امامی که وارث فرهنگ وحی است. جهانیان در انتظار او به سر می برند و رسالت زمینه سازی ظهور او را برعهده دارند. او در حضور و غیبت خود حرکت جامعه جهانی و به طور خاص جوامع اسلامی را در رسیدن به جامعه آرمانی و پیروزی حق بر باطل, هدایت و مدیریت می کند.

 

3 _ دکترین: دکترین به معنای نظریه و اصول راه بردی است (سه معنا از اصطلاح دکترین می توان اراده کرد: نظریه راه بردی با قابلیت ارائه اصول راه بردی, نظریه راه بردی به همراه اصول راه بردی برآمده از آن, اصول راه بردی)

نظریه ای راه بردی به همراه اصول برگرفته از آن, دکترین مهدویت نظریه و اصول راه بردی برگرفته از آموزه مهدویت است.

در این رویکرد به روایات مهدوی, به صورت گزاره ای و موردی یا آموزه مهدویت , به صورت کلی و مجموعی نگریسته نمی شود, بلکه باید به آموزه مهدویت و مجموعه گزاره ها و اخبار مهدوی برشی زد و با نگرشی خاص هر آن چه را خاستگاهی برای اصول راه بردی می تواند باشد, استخراج کرد. مجموعه این نظریه و مولفه های آن به همراه اصول راه بردی برگرفته از آن را که ناظر به حوزه عمل است, دکترین مهدویت می گوییم.

برخی از عناصر و مولفه های دکترین مهدویت عبارتند از: توجه به جایگاه و نقش امام در عصر غیبت کبرا, انتظار و ویژگی های جامعه منتظر, جامعه موعود و آرمان شهر مهدوی. از هریک از این مولفه ها و با ترکیب آنها اصولی راه بردی می توان به دست آورد اصولی که راهنمای عمل ما در عرصه های مختلف حیات جمعی و جهانی باشد.

برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر.ک:

جستارهایی در مهدویت , رحیم کارگر , مرکز تخصصی مهدویت, فصل اول